نقل از سیاوش شفیعیان(دوست خلبان شهید شیرودی):

یادم هست پسرش ابوذر تازه پاگرفته وشیرین زبانی هایش شروع شده بود.برای من که دوست او بودم بسیار جالب بود که بااین بچه حرف بزنم وبازی کنم .همه با ابوذر(پسر شهید شیرودی) بازی می‌کردند . پسرش آن قدر تپل وزیبا شده بود که همه قربان صدقه اش می‌رفتند . اما من کمتر دیدم که او توجهی به تغییرات فرزندانش بکند!

این اخلاقش موجب آزار همسرش شده بود.نمی دانستیم چرا اینقدر به بچه هایش بی توجه است؟!من هم رنج میبردم که چرا ابوذر وعادله را بغل نمی‌کند وتمایلی به دیدنشان نشان نمی‌دهد!

او بارها به چهره ابوذر خیره می‌شدوبعد روی خودش را برمی گرداند. سرانجام با تکرار این ماجرا مجبور شدم اورا سرزنش کنم:اکبر این چه برخوردی است که داری؟مگه تو احساس نداری؟!

برای اینکه جوابم را بدهد،دستم راگرفت وازخانه بیرون رفتیم.بعد باچشمانی که هرلحظه آماده باریدن بود گفت:فکرمیکنی احساس ندارم؟!محبت رونمیفهمم فکر میکنی بچه هام رو دوست ندارم؟!

بعد مکثی کرد و ادامه داد:من نمیخوام این پسر به من دلبستگی پیدا کنه ،من نمیخوام وابسته شیرین زبانی‌های پسرم بشم .اگر این اتفاق بیفته دیگه نمیتونم بدون ترس به ماموریت هام برم. دست آخر هم جمله زیبایی گفت که هنوز به یاد دارم.اکبر گفت:((نیاز امروزما ایثار است ،نه مهربانی)).
برای پرواز، هرچه بارسبک تر، پرواز بهتر

مصاف

ابو على بغدادى مى گوید:

سالى که ده قطعه شمش نزد حسین بن روح برده بودم گروهى از اهالى قم مرا به زنى که به دنبال وکیل حضرت (علیه السلام) مى گشت، معرفى نمودند. روزى آن زن به حضور حسین بن روح رسید، من هم آنجا بودم. او به شیخ گفت: ى شیخ! بگو ببینم: چه چیزى همراه من است؟

ایشان پاسخ دادند: آنچه را که به همراه خود آورده ى، به دجله بینداز! آنگاه بیا تا به تو بگویم که چه بوده است.

آن زن همانطور که حسین بن روح گفت، آن را با خود برد وبه دجله انداخت وبازگشت.

حسین بن روح به کنیز خود گفت: آن کیسه را بیاور!

وقتى کنیز آن را به حضور حسین بن روح آورد، شیخ رو به آن زن نموده وگفت: این همان کیسه ى است که به همراه داشتى وآن را به دجله انداختى، مى خواهى بگویم که در آن چیست؟ یا خود مى گویى؟

زن گفت: شما بفرمایید!

شیخ گفت: دو دستبند طلا، دو حلقه بزرگ، یک حلقه کوچک جواهرنشان ودو انگشتر که یکى فیروزه ودیگرى عقیق است.

آنگاه کیسه را باز کرد وبه من نشان داد. وقتى چشم آن زن به آنها افتاد، گفت: این همان کیسه ى است که من با خود داشتم وبه دجله انداختم. من وآن زن با مشاهده این دلیل روشن هوش از سرمان پرید.(1)

_________________________

کمال الدین، ج 2، ص 519، ذکر التوقیعات، بحار الانوار، ص 51، ج 342.

امام صادق(سلام الله علیه):

یَومُ النَّیروزِ هُوَ الیَومُ الَّذی یَظهَرُ فیهِ قائِمُنا أهلَ البَیتِ

نوروز، روزى است كه قائم ما اهل بیت در آن ظهور می كند

حضرت زهرا سلام الله علیها: 

مَثَلُ الإمام مَثَلُ الکعبة إذ تُؤتی وَ لا تَأتی

امام همچون کعبه است که باید به سویش روند،
 نه آنکه (منتظر باشند تا) او به سوی آنها بیاید.

___________________________________________________________

امام مهدی علیه السلام:

فَاِنّا یُحیطُ عِلمُنا بِانبائِکُم، وَ لا یَعزُبُ عَنّا شَیءٍ مِن اخبارِکُم وَ مَعرِفَتِنا بَالِزَّلَلِ الَذّی اصابَکُم.

امام عصر علیه السلام فرمود: براستی که علم ما بر اوضاع شما احاطه دارد و هیچ چیز از احوال شما بر ما پوشیده نیست و نسبت به لغزشهایی که از شما سر می زند شناخت داریم.

_______________________________

امام كاظم سلام الله علیه:

لَو كانَ فیكُم عِدَّةُ أهلِ بَدرٍ لَقامَ قائِمُنا؛

اگر به تعداد اهل بدر [مؤمن كامل] در میان شما بود، قائم ما قیام مى‏ كرد

________________________________

پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله:

اَلمَهدِیُّ طاووسُ أهلِ الجَنَّةِ؛

مهدی طاووس بهشتیان است

_________________________________

امام سجّاد سلام الله علیه:

المُنتَظِرونَ لِظُهُورِهِ أفضَلُ أهلِ كُلِّ زَمانٍ؛

منتظران ظهور امام مهدى سلام الله علیه برترین اهل هر زمان‌اند

طالوت و جالوت آخرالزمان

«هنگامى كه طالوت سپاهش را با خود برد، به آنان گفت: خداوند شما را به وسیله نهر آبى آزمایش مى كند; هر كس از آن بنوشد، از من نیست و هر كس جز یك پیمانه ننوشد، از من است كه جز عدّه كمى همه از آن نهر نوشیدند. آن گاه افرادى كه از بوته آزمایش به سلامتى بیرون آمدند، وقتى از نهر گذشتند از كمى افراد و نفرات خود ناراحت شدند و گفتند: «ما توانایى مقابله با نیروهاى جالوت را نداریم».

آنان كه مى دانند خدا را ملاقات خواهند كرد، با قدرت ایمان و تكیه بر یارى خداوند گفتند: «چه بسیار گروه هاى كوچكى كه به فرمان و یارى خدا بر گروه هاى بزرگ و عظیمِ دشمن غلبه یافتند و پیروز گردیدند. زیرا خداوند با صبر پیشگان است».

سپس همان گروه اندك، امّا با ایمان، در مقابل سپاهیان انبوه جالوت به استقامت پرداختند و گفتند: «پروردگارا! پیمانه صبر و استقامت را بر ما فرو ریز و ما را در مقابل دشمن ثابت قدم دار و ما را بر كافران، ظفر و پیروزى عنایت فرما».

آن ها به فرمان خدا سپاه دشمن را به هزیمت و فرار واداشتند و داود، جالوت را كشت و خداوند، حكومت و دانش را به وى بخشید و آنچه خواست به او تعلیم داد. و اگر خدا بعضى از مردم را به وسیله بعضى دیگر، دفع نمى كرد، زمین پر از تباهى و فساد مى شد، لكن خداوند نسبت به جهانیان لطف و احسان مى نماید».

ماجرای طالوت و جالوت نیز در آخرالزمان و در عصری که در آن به سر می بریم به گونه ای دیگر در حال وقوع و تکرار است چرا که با توجه به روایات نقل شده از ائمه معصومین علیهم السلام بسیاری از مردم در ارزش ها و اعتقادات خویش دچار شک و تردید می شوند چنانکه امام حسین(علیه السلام) فرمودند: او (مهدی علیه السلام) غیبتی دارد که در آن مردم بسیاری از دین برمی گردند و گروهی دیگر بر دین حق (اسلام) ثابت باشند. برخی از روی سرزنش به آنها می گویند، اگر راست می گویید زمان ظهور امام شما چه وقت است؟!

آگاه باشید! آنها که در غیبت وی با تحمل رنج ها و تکذیب بی دینان بر عقیده ی خود ثابت می مانند، مثل کسانی هستند که با شمشیر در رکاب رسول خدا جهاد کردند.(بحارالانوارج13ص356)

نقل ماجرای طالوت و جالوت در پاسخ به این پرسش است كه آیا به واسطه طولانى شدن غیبت امام عصر(علیه السلام) همه شیعیان دچار شكّ و تردید نسبت به آن حضرت مى شوند؟

عده ای در دین استوارند

با توجه به مفهوم آیات كریمه و روایات اهل بیت (علیهم السلام) جواب پرسش فوق بیشتر روشن مى شود. زیرا درست است كه طولانى شدن غیبت، در روحیه و افكار و احیاناً اعتقادات مردم تأثیر مى گذارد، لكن موجب نمى شود كه تمام معتقدین به امامت امام غایب (علیه السلام) در عقیده و اعتقاد خود سست شوند، بلكه مۆمنین و معتقدینى هم وجود دارند كه امتداد غیبت، ذرّه اى در ایمان راسخ آنان خلل وارد نمى كند چنانكه احادیث فراوانى نیز مۆیّد این معناست كه نمونه اى از آنها را ذكر مى كنیم: از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است كه فرمودند: «بهترین زمان قرب بندگان به خدا و بهترین زمان رضایت و خشنودى خداوند از آن ها، زمانى است كه آن ها حجت خدا را در میان خود نیابند و مكان وى را ندانند و در عین حال، مى دانند كه حجت و برهان خداوند باطل نمى شود. و زمین از حجت خالى نمى ماند). در این هنگام است كه باید شما شیعیان هر صبح و شام، منتظر فرج امام (علیه السلام) باشید. شدیدترین زمان غضب خدا بر دشمنانش نیز، زمان غیبت حجت او است. خداوند مى داند كه بندگان واقعى وى به جهت غیبت حُجّتش، دچار شكّ و تردید نمى شوند. زیرا اگر چنین بود، خدا لحظه اى حجت خود را از بندگانش غایب نمى فرمود و این امر (مسئله غیبت) نمى باشد مگر به خاطر شریرترین افراد مردم.( كمال الدین، ص 337، ح 10)

ضعف و سستی در حفظ عقاید حق

عصر غیبت، دوران هجوم شبهات، فزونی انحرافات و اندیشه‏های نادرست و باطل و دنیا گرایی‏ها و نادانی‏هاست و بدین جهت، پا برجا ماندن بر عقاید درست و حق، دشوار است. امام صادق علیه‏السلام فرمود: «هنگامی که امر غیبت واقع شود، به آن چه در دست دارید (عقاید حقه)، چنگ بزنید؛ تا قضیّه آشکار شود و فرمان خدا فرا رسد» ( بحارالانوار، ج 52، ص 133). «برای مردم روزگاری فرا می‏رسد که همگان دچار تب و لرز می‏شوند؛ علم و دانش در آن دوران، در هم پیچیده می‏شود؛ آن سان که مار در لانة خود به دور خویش می‏پیچد. در آن هنگام ستاره آنها طلوع می‏کند».

گفته شد: مراد از تب و لرز چیست؟ فرمود: «روزهای فترت که همگان دچار ضعف و سستی می‏شوند؛ در آن ایام، بر عقاید خود استوار باشید؛ تا خداوند، ستاره شما را ظاهر سازد». با توجه به این آسیب‏ها و چالش‏ها، روشن می‏شود که در عصر غیبت، امتحان و آزمون انسان‏ها، بسیار دشوار است و آنان باید از این مراحل سخت و طاقت فرسا عبور کنند و میزان پای‏بندی، باورمندی، بردباری و استقامت خود را نشان دهند.

به یقین در دورانی که احتمال سرگردانی، گمراهی، تردید و برگشت از اصل مهدویت، قساوت و دل‏مردگی، بی‏اعتمادی به آموزه‏های دینی، انحراف و فسادگری، هواپرستی، مشکلات و کمبودهای زندگی، اختلافات و دشمنی‏ها، دروغ گویی و ناراستی، ضعف و سستی در دین داری و... بیشتر از هر عصری وجود دارد؛ باید متدینان و یکتاپرستان در اعتقاد خود به منجی موعود، استوار و پابرجا باشند و از این آزمون سخت، سربلند بیرون آیند.

با این دعا از شک و تردید در امان باشید

احمد بن محمد بن عیسى، از زرارة بن اعین، روایت کرده که از حضرت صادق (علیه السلام) شنیدم که میفرمود: …قائم در پشت پرده غیبت، در انتظار اذن خداوند است تا فرمان خروج او را بدهد، و لیکن پروردگار با غیبت او میخواهد شیعیان را بیازماید؛ در غیبت ولى عصر اهل باطل گرفتار شک و تردید میگردند و در حیرت و سرگردانى فرو میروند؛ زراره گوید: عرض کردم، قربانت گردم، اگر من آن زمان را درک کردم چه عملى انجام دهم؟

فرمود: اى زراره هر گاه آن عصر را درک کردى به قرائت این دعا مداومت کن:

«اللهم عرّفنى نفسک، فانک ان لم تعرّفنى نفسک، لم أعرف رسولک، اللهم عرّفنى رسولک فانک ان لم تعرّفنى رسولک، لم أعرف حجتک، اللهم عرّفنى حجتک فانک ان لم تعرّفنى حجتک ضللت عن دینى»

ترجمه: «پروردگارا! خود را به من بشناسان، که اگر خود را به من نشناسانى، نمیتوانم پیغمبرت را بشناسم؛ پروردگارا! پیغمبرت را به من بشناسان، که اگر پیغمبرت را به من نشناسانى نمیتوانم حجت تو را بشناسم. پروردگارا! حجت‏ خود را به من بشناسان، که اگر حجت خود را به من نشناسانى، دین خود را از دست میدهم‏» (کافی روایت 29)

در پایان باید گفت چنین نیست كه تمام شیعیان دچار شكّ و تردید شوند. زیرا شواهد تاریخى نیز نشان مى دهد كه معمولا در مسایل اعتقادى و ایمان به خدا و پیامبران الهى، گر چه در مواردى تعداد زیادى از دین و اعتقادات صحیح منحرف مى شدند، بلكه همیشه عدّه اى ـ اگر چه اندكى از آنها ـ بر دین و اعتقادات صحیح باقى مى مانند.

بخش مهدویت تبیان

منابع:

1)     جلوه های پنهانی امام عصر علیه السلام، حسین علی پور

2)     سایت اختصاصی ظهور منجی

3)     خبرگزاری فارس

4)     وبلاگ فرزندان یاسین

الگوی امام زمان علیه السلام چه کسی است؟

یکی از مسائل مهم و قابل توجه در باب مهدویت الگوی امام زمان علیه السلام در راه و روش ایشان می باشد و سوالی که در ذهن خطور می کند این است که آن حضرت چه کسی را به عنوان الگو و سرمشق خویش اتخاذ نمو ده اند. برای پاسخ بدین پرسش توجه به این روایت از  امام زمان علیه السلام کفایت می کند؛ ایشان فرمودند: (فی ابنة رسول الله لی اسوة حسنة). (الغیبة، شیخ طوسى، ص 286)

---

فاطمه علیها السلام الگوى مهدى علیه السلام و همه‏ مهدى زیستان است. شناخت شأن و شخصیت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها این مسئله را روشن خواهد نمود که چرا آن حضرت از میان انبیا و ائمه معصومین علیهم السلام فاطمه زهرا سلام الله علیها را مقتدای خویش ساخته اند. از این رو در ادامه اندکی به شخصیت والای آن حضرت اشاره خواهیم نمود.

شخصیت فاطمه از دیدگاه پیامبر

شان و منزلت فاطمه زهرا علیهاالسلام را همین بس كه پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم درباره‏اش زیباترین سخنان را بیان فرموده كه درباره هیچ یك از زنان عالم چنین چیزى نفرموده حتى درباره‏ى همسر و سایر دختران خود. اینك از میان ده ها روایتى كه درباره این شخصیت بى‏نظیر نقل گردیده به چند روایت بسنده كرده سپس به نكاتى در این جهت اشاره‏اى خواهیم داشت.

 

فاطمه پاره تن پیامبر است

بخارى از پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم نقل كرده كه فرمود: «فاطمة بضعة منّى فمن أغضبها أغضبنی»، فاطمه علیهاالسلام پاره‏ى تن من است هر كه او را به خشم آورد مرا به خشم آورده است. (صحیح بخارى ج 2، ص 302).

 

فاطمه نور چشم پیامبر است

ابن‏فتال نیشابورى ضمن حدیثى از پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم آورده است كه به على علیه‏السلام فرمود: یا على، ان فاطمه علیهاالسلام بضعة منّی و هی نور عینی و ثمرة فۆادی. على جان، فاطمه علیهاالسلام پاره‏ى تن من و نور چشم و میوه‏ى دلم مى‏باشد. (روضة الواعظین، ص 150).

ابراهیم رو به درگاه خدا كرده عرض كرد بارالها مرا فرمانروایى ده و به بندگان صالح خود ملحق ساز. آن مقام والا كه ابراهیم (علیه السلام) درخواست همراهى با آنان را دارد جز مقام اهل‏بیت رسول‏اللّه (صلی الله علیه) نمى‏باشد. بنابراین مقام عترت از مقام انبیا اولوالعزم بالاتر است و زهرا (سلام الله علیها) از زمره‏ى عترت است كه شایستگى این مقام شامخ را دارد، كه ابراهیم (علیه السلام) درخواست همراهىِ با آنان را دارد

فاطمه افضل از انبیاءِ اُولوالعزم

به لحاظ مقام والاى آن حضرت، اصولاً مقایسه كردن فاطمه (سلام الله علیها) با افراد عادى اعم از زن و مرد اشتباه است، زیرا در مقایسه و سنجش تناسب و مماثلت شرط است و مقام فاطمه (سلام الله علیها) نباید جز با انبیا و اولیاى الهى، مقایسه شود، در بین انبیا و اولیا هم جز رسول‏الله (صلی الله علیه) و على بن ابى‏طالب (سلام الله علیه) مقام كسى برتر از فاطمه (سلام الله علیها) نیست. زیرا فاطمه از همه‏ى انبیا حتى انبیاء اولوالعزم برتر است. به این مطلب مهم به چند دلیل مى‏توان استناد نمود:

عترت برتر از انبیا

بر اساس مضمون ده ها روایت در ابواب مختلف روایى، عترت رسول‏الله (صلی الله علیه) افضل از تمام انبیاء گذشته است. روایات در زمینه‏هاى مختلف و فضایل اصلى انسانى مانند علم و معرفت، و عبودیّت و توحید و سایر فضایل، اهل‏بیت را افضل از سایرین معرّفى نموده، و چون این مقوله گنجایش همه‏ى روایات را ندارد به چند روایت اشاره مى‏شود، از امام صادق (علیه السلام) نقل شده: «آل محمّد خیر من بَرءَ اللّه (بحار، ج 43، ص 283)». و حتى عترت مجراى فیض انبیاء اولوالعزم هستند. از امام صادق (علیه السلام) خطاب به مفضل نقل شده: كلیم الله شدن موسى (سلام الله علیه) و معجزات و آیات عیسى (سلام الله علیه) و خلاصه هر فضیلتى كه به كسى عنایت شده از بركت اهل‏بیت است: «كلیم الله شدن موسى (علیه السلام) و معجزات عیسى (علیه السلام) به بركت خضوع در مقابل على (علیه السلام)، خلاصه اینكه هر نظر عنایتى كه خدا به كسى دارد، به بركت خضوع در مقابل ما است.» (بحار، ج 43، ص 294).

ابراهیم علیه السلام و آرزوى مقام فاطمه سلام الله علیها

ابراهیم رو به درگاه خدا كرده عرض كرد بارالها مرا فرمانروایى ده و به بندگان صالح خود ملحق ساز(شعرا،83) آن مقام والا كه ابراهیم (علیه السلام) درخواست همراهى با آنان را دارد جز مقام اهل‏بیت رسول‏اللّه (صلی الله علیه) نمى‏باشد (المیزان، ج 1، ص 305). بنابراین مقام عترت از مقام انبیا اولوالعزم بالاتر است و زهرا (سلام الله علیها) از زمره‏ى عترت است كه شایستگى این مقام شامخ را دارد، كه ابراهیم (علیه السلام) درخواست همراهىِ با آنان را دارد.

فاطمه مخزن اسرار پیامبر

حارثة بن قدامه از سلمان از عمار از حضرت فاطمه علیهاالسلام مطالبى را نقل كرده كه نشان مى‏دهد كه سینه‏ى زهرا علیهاالسلام در بردارنده‏ى چه علوم و اسرارى از پدرش رسول خدا صلى اللَّه علیه و اله و سلم بوده كه امیرمۆمنان علیه‏السلام را به حیرت در آورده بود.

روایت شده است روزى عمار به سلمان فارسى گفت: «آیا مى‏خواهى چیز عجیبى را از فاطمه علیهاالسلام برایت نقل كنم؟ سلمان گفت: گفتم آرى، نقل كن، اى عمار! او گفت: روزى على علیه‏السلام را دیدم كه بر فاطمه علیهاالسلام وارد شد. تا چشم فاطمه علیهاالسلام به على علیه‏السلام افتاد، فریاد زد: على جان! نزدیك شو تا درباره‏ى آنچه كه گذشته و آنچه كه خواهد شد و آنچه كه اتفاق نمى‏افتد تا روز قیامت برایت بگویم.

فاطمه علیهاالسلام فرمود: بدان اى ابالحسن! خداوند نور مرا خلق كرد در حالى كه او را تسبیح مى‏گفت و این نور را به درختى از درختان بهشت سپرد و این درخت بر اثر نور من نورافشانى مى‏كرد تا این كه پدرم در وقت معراج، وارد بهشت شد، خداوند همان وقت بر دل پدرم انداخت تا میوه‏اى از همان درخت بچیند و تناول كند، سپس این نور را به مادرم سپرد كه مرا به دنیا ورد و من از همان نور مى‏باشم

عمار گفت: دیدم كه امیرمۆمنان آرام آرام به عقب برگشت و من هم با برگشتن على علیه‏السلام به عقب برگشتم. آن حضرت آمد، تا بر پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم وارد شد. پیامبر صلى اللَّه علیه و اله و سلم فرمود: یا اباالحسن! پیش بیا. همین كه در محضر پیامبر صلى اللَّه علیه و اله و سلم نشست. فرمود: تو مرا خبر مى‏دهى یا من تو را خبر دهم؟

على علیه‏السلام فرمود: شنیدن حدیث از شما بهتر است اى رسول خدا. حضرت فرمود: بر فاطمه علیهاالسلام داخل شدى و به تو چنین و چنان گفت و همان دم برگشتى. على علیه‏السلام فرمود: آیا نور فاطمه علیهاالسلام از نور ما است؟

پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: آیا نمى‏دانى؟ پس على علیه‏السلام به سجده افتاده خدا را شكر كرد. عمار گفت: پس امیرمۆمنان علیه‏السلام از محضر پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم خارج شده و بر فاطمه علیهاالسلام وارد شد و من همراهش وارد شدم. فاطمه علیهاالسلام فرمود: گویا خدمت پدرم رفتى و آنچه را كه به تو گفته بودم، به عرضش رساندى.

فرمود: آرى، فاطمه جان. فاطمه علیهاالسلام فرمود: بدان اى ابالحسن! خداوند نور مرا خلق كرد در حالى كه او را تسبیح مى‏گفت و این نور را به درختى از درختان بهشت سپرد و این درخت بر اثر نور من نورافشانى مى‏كرد تا این كه پدرم در وقت معراج، وارد بهشت شد، خداوند همان وقت بر دل پدرم انداخت تا میوه‏اى از همان درخت بچیند و تناول كند، سپس این نور را به مادرم سپرد كه مرا به دنیا ورد و من از همان نور مى‏باشم.... (بحار ج 43، ص 8).

و راستى فاطمه كیست؟!

فاطمه علیهاالسلام الگوى معرفت اللَّه است...

صفات و اسماء الهى، در فاطمه- این جلوه ذات اقدس حق- نمود و ظهور نام یافته است،

«فاطمه علیهاالسلام اسوه حیات زیباست»...

فاطمه انسان كامل است و الگویى است براى تكامل...

فرآوری: محمدی  

بخش مهدویت تبیان

---

منابع:

1)     فاطمه علیهاالسلام الگوی حیات زیبا، محمدجواد طبسی‌

2)     فاطمه (س) الگوی زندگی، حبیب الله احمدی

3)     كانون پژوهشی تخصصی حضرت مهدی عجل الله فرجه

 

فتنه‌های بحران‌ساز آخرالزّمان

فتنه را در لغت، امتحان و آزمودن معنا کرده‌اند.1 این واژه معمولاً درباره آن دسته از امتحاناتی به کار برده می‌شود که با تلخی و سختی همراه است.2 
در «قرآن کریم»، این واژه برای همین معنا،3 بستن راه و بازگرداندن از مسیر حق،4 شرک و کفر،5 افتادن در معاصی و نفاق،6 اشتباه گرفتن و تشخیص ندادن حق از باطل،7 گمراهی،8 کشتار و اسارت،9 تفرقه و اختلاف میان مردم10 و ... به کار رفته است.
حضرت علی(ع)، منشأ فتنه‌ها را چنین بیان نموده‌اند:
«همانا از دو خصلت بر شما هراسانم؛ پیروی از هوای نفس و آرزوی طولانی، امّا پیروی از هوای نفس از حق باز می‏دارد و امّا آرزوی دراز، آخرت را در طاق نسیان می‏نهد. همانا دنیا، پشت‌کنان، کوچ کرده و می‏رود و آخرت، کوچ کرده و به سوی ما می‏آید و هر کدام را فرزندانی است. پس شما از فرزندان آخرت باشید و از فرزندان دنیا نباشید؛ زیرا امروز کار هست و محاسبه نیست و فردا محاسبه هست و کار نیست و همان فتنه‏ها و آشوب‏ها از هواپرستی آغاز می‏شود و از احکام بدعت و خود پرداخته، شروع می‏گردد. در این احکام خود پرداخته با خدا مخالفت می‏شود و مردانی در عهده‌دار شدن آنها، به جای مردانی دیگر می‏نشینند.
اگر حق خالص در میان بود، اختلاف به چشم نمی‏خورد و اگر باطل محض در میان بود، بر هیچ خردمندی پوشیده نمی‏ماند؛ لیکن مشتی از حق و مشتی از باطل برگرفته شده و با هم آمیخته گردیده و اینجاست که شیطان به دوست‌داران خود چیره می‏گردد و کسانی رهایی می‏یابند که از طرف خداوند، عاقبت نیکی برای آنها رقم خورده باشد.
همانا من از رسول خدا(ص) شنیدم که می‏فرمود: 
«چگونه خواهید بود، زمانی که فتنه‏ای شما را در برگیرد که در آن کودکان بیش از آن به نظر می‏رسند که هستند [سنّ و سالشان بیشتر به نظر می‏رسد] و جوانان به پیری می‏رسند. مردم به کژراهه می‏روند و آن را چونان سنّت خویش می‏گزینند و هر گاه بخشی از آن به روش درست تبدیل گردد، گفته می‏شود سنّت دگرگون شده است و این در نظر مردم کاری زشت آید و در پی آن، بلایا شدّت یابند و نسل به اسارت برده شود. سپس فتنه و آشوب آنان را بکوبد؛ چنان که آتش هیزم را می‏کوبد و آسیاب طعمه خود را. آنها دین می‏آموزند؛ امّا نه برای خدا و دانش می‏جویند؛ امّا نه برای عمل و به وسیله کار آخرت، دنیا را می‏طلبند.»11
در بیانات آن حضرت، صحبت از فتنه فراگیری است که در آخرالزّمان، میان تمام مسلمانان رخ می‌دهد که تا زمان ظهور ادامه می‌یابد:
از پیامبر اکرم(ص) شنیدم که فرمود: 
«جبرئیل به نزدم آمد و گفت: یا محمّد! به زودی در امّتت فتنه به پا خواهد شد. پرسیدم: چگونه از آن می‌توان خارج شد؟ گفت: در کتاب خدا خبر پیشینیان و آنها که پس از شما می‌آیند و حکم (آنچه) ما بین شما (رخ می‌دهد) آمده است. فاصل میان حقّ و باطل است و هزل نیست، هر ستم‌کاری که بدان عمل نکند، خداوند او را در هم می‌شکند و هر کس جز در آن به دنبال هدایت باشد، خداوند گمراهش خواهد ساخت. ریسمان محکم الهی و ذکر حکیم و صراط مستقیم است.»12
در دیگر روایات حضرت امیر(ع)، دسته نجات یابنده را خود و شیعیانشان13 و تمام پیروان خویش،14 معرفی نموده‌اند.
«رسول خدا(ص) به من فرمود: «شبی که مرا به آسمان‌ها بردند، قصرهایی دیدم که از یاقوت سرخ و زبرجد سبز و درّ و مرجان و طلای خالص بود، کاه‌گل آنها از مشک خوشبو و خاکش از زعفران و دارای میوه و نخل خرما و انار بود و حوریه‏ و زن‌های زیبا و نهرهای شیر و عسل که بر روی درّ و جواهر می‏گذشت و در کنار آن دو نهر خیمه‏ها و غرفه‏هایی بنا شده بود و در آنها خدمت‌کارها و پسرانی بودند و فرش‌هایش از استبرق و سندس و حریر بود و طناب‌هایی در آنها بود. گفتم: «ای حبیب من، جبرئیل! این قصرها از آن کیست؟ و قصّه آنها چیست؟» جبرئیل گفت: این قصرها و آنچه در آن است و چندین برابر آن، مخصوص شیعیان برادرت و جانشین تو، پس از تو بر امّت علی است و ایشان را در آخرالزّمان به نامی که دیگران را آزار دهد، بخوانند. آنها را رافضه (واگذارندگان) خوانند، در صورتی که این نام برای آنان زینت است؛ زیرا ایشان باطل را واگذارده و به حق چنگ زده‏اند و سواد اعظم اینانند و اینها مخصوص شیعیان فرزندت حسن، پس از اوست و برای شیعیان برادرش حسین، پس از اوست و برای شیعیان فرزندش علیّ بن الحسین بعد از اوست و برای شیعیان فرزندش محمّد بن علی پس از اوست و مخصوص شیعیان فرزندش جعفر بن محمّد پس از اوست و برای شیعیان فرزندش علیّ بن الحسین بعد از اوست و برای شیعیان فرزندش محمّد بن علی بعد از او و برای شیعیان فرزندش حسن بن علی پس از او و برای شیعیان فرزندش محمّد المهدی پس از اوست. ای‏ محمّد! اینان امامان پس از تو نشانه‏های هدایت و چراغ‌های روشن در تاریکی‏ها هستند، شیعیانشان تمامی فرزندان تو هستند و دوست‌داران آنها پیروان حق و دوستان خدا و رسولند که باطل را واگذارده و از آن دوری کرده‏اند و آهنگ حق نموده و از آن پیروی کرده‏اند، آنها را در زمان زندگی‏شان دوست داشته و پس از مرگشان زیارت کنند، درصدد یاری آنهایند و به دوستی آنها اعتماد کنند، رحمت خدا بر ایشان باد؛ زیرا او آمرزنده و مهربان است.»
شدّت این فتنه را از آنجا می‌توان دریافت که ایشان می‌فرمایند:
«...اگر کسی را با ده طناب در جبهه حق بسته باشند، باز او را به باطل می‌کشانند و به عکس.»15 
سختی این فتنه‌ها برای مؤمنان نیز از این روایت قابل درک است که ایشان از رسول خدا(ص) نقل نمودند که فرمود: 
«زمانی بر مردم می‏آید که دل مؤمن در نهادش آب می‏شود، همان طور که سرب در آتش آب می‏شود و نیست سبب آن، مگر اینکه فتنه‏ها و بدعت‌هایی را که در دین آنها ظاهر گشته مشاهده می‌کند و توانایی تغییر و بر طرف ساختن آنها را ندارد.»16 
در جای دیگر از حضرتش نقل شده که: «مؤمنان آخرالزّمان از کنیزان پست‌تر شمرده خواهند شد.»17 

آثار بروز فتنه‌ها در جامعه
هر چند فتنه‌ها سختی‌ها و تلخی‌های خاصّ خود را به دنبال می‌آورد؛ لیکن شیرینی‌هایی در پی آن نصیب مؤمن می‌شود که شاید از هیچ راه دیگری تحصیل آنها برای مؤمن ممکن نباشد:
ـ از فتنه‌های آخرالزّمان کراهت نداشته باشید که منافقان را نابود می‌کنند.18 
ـ در ضمن وصایای رسول خدا(ص) به امیرمؤمنان(ع) آمده است: «ای علی! شگفت‌آورترین مردم از نظر ایمان و بزرگ‌ترین آنان از نظر یقین، مردمانی باشند که در آخرالزّمان پیامبری ندیدند و امام هم از نظرشان پنهان شده، پس به همان سیاهی و سفیدی کتاب ایمان آورده‏اند.»19 
ـ امام صادق(ع) که فرمود: 
«پس از آنکه عثمان کشته شد و با امیرالمؤمنین(ع) بیعت شد، آن حضرت بر فراز منبر تشریف برد و خطبه‏ای خواند که امام صادق(ع) آن خطبه را بیان فرمودند. حضرت امیر(ع) در آن خطبه می‌فرماید: «هان که گرفتاری شما به گرفتاری همان روز که خداوند پیغمبرش را برانگیخت، بازگشت نموده است. سوگند به آنکه او را به حق برانگیخت، حتماً باید گرفتار وسوسه شوید و غربال گردید تا آنکه زیرورو شوید و بالا و پایین گردید و حتماً باید افرادی که کوتاه آمده‏اند، پیشی گیرند و آنانی که پیشی گرفته‏اند، کوتاه بیایند. به خدا قسم هیچ نشانه‏ای را پنهان نکرده‏ام و هیچ دروغی نگفته‏ام و مرا از این مقام و چنین روز آگاهی بود.»20 
مسلّماً هر آزمونی که سخت‌تر باشد، بسیاری نمی‌توانند در آن قبول شوند، در عین آنکه آن عدّه‌ای که توفیق و پیروزی می‌یابند، تعدادی اندک بوده و جایگاهی رفیع خواهند داشت.

پی‌نوشت‌ها:
1. تهذیب اللغـ［، ج 14، ص 296؛ مقاییس اللغـ［، ج 4، ص 472.
2. النهایـ［، ج 3، ص410.
3. سوره عنکبوت (29)، آیه 2.
4. سوره مائده (5)، آیه 49.
5. سوره بقره (2)، آیه 193.
6. سوره حدید (57)، آیه 14.
7. سوره انفال (8)، آیه 73.
8. سوره مائده (5)، آیه 41.
9. سوره نساء (4)، آیه 101.
10. سوره توبه (9)، آیه 47.
11. روضه کافی، ص58.
12. تفسیر عیْاشی، ج 1، ص 3.
13. بحارالانوار، ج 24، ص 146.
14. بحارالانوار، ج 28، ص 10.
15. الصّراط المستقیم، ج 2، ص 153.
16. امالی طوسی، ج 2، ص 132.
17. فتن ابن حماد، ص123.
18. کنز العمّال، ج 11، ص 189.
19. من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 366.
20.  الغیبة نعمانی، ص 201.

انتظار سایر موجودات

آیا مى توان گفت فرشتگان و جنّیان هم در انتظار بسر مى برند؟

گرچه ما به روایاتى که دلالت بر منتظر بودن تمامى جنّیان و فرشتگان بکند برخورد نکردیم اما اخبار و احادیث بسیارى بیانگر منتظر بودن گروهى از فرشتگان و اجنّه هستند.

1 - أبان بن تغلب مى گوید: امام صادق(علیه السلام) فرمود:

«.. آن گاه که او(حضرت قائم عج) پرچم رسول خدا(صلى الله علیه وآله) را به اهتزاز درآورد سیزده هزار و سیزده فرشته که سالها منتظر ظهورش بوده أند به زیر پرچمش گرد مى آیند (و اماده نبرد مى شوند) همان فرشتگانى که با نوح پیامبر در کشتى، با ابراهیم خلیل در آتش و با عیسى هنگام عروج به آسمان همراه بودند».[1]

2 - امام باقر(علیه السلام) مى فرمایند:

«فرشتگانى که در جنگ بدر به پیامبر(صلى الله علیه وآله) یارى دادند، هنوز به آسمان بازنگشته اند (منتظر ظهور حضرت اند) تا اینکه حضرت صاحب الامر را یارى رسانند و مقدارشان 5 هزار فرشته مى باشد».[2]

3 - محمد بن مسلم مى گوید:

«از امام صادق(علیه السلام) درباره ى میراث علم و اندازه ى آن پرسیدم، حضرت در پاسخ فرمود: خداوند دو شهر یکى در شرق زمین و دیگرى در غرب آن دارد، در آن دو شهر، گروهى سکونت دارند که نه ابلیس را مى شناسند و نه از آفرینش او آگاهى دارند، هرچند مدت یک بار با آنان دیدار مى کنم، آنان درباره ى مسائل مورد نیاز و چگونگى دعا از ما مى پرسند و ما به آنان مى آموزیم، هم چنین آنان درباره ى زمان ظهور حضرت قائم مى پرسند... گروهى از آنان از روزى که به انتظار حضرت قائم بوده اند هرگز سلاح خود را بر زمین نگذاشته اند و وضع آنان همین گونه بوده است، آنان از خداوند مى خواهند که صاحب الامر را به آنان بنمایاند».[3]

4 - امام على(علیه السلام) مى فرمایند:

«.. خداوند، حضرت مهدى(عج) را با فرشتگان، جن و شیعیان مخلص یارى مى کند».[4]

با توجه به این روایات مى توان بیان داشت که هم فرشتگان و هم برخى از جنّیان و هم موجودات ناشناخته دیگرى در انتظار و چشم به راه آمدن آن منجى عالم هستند.

آیا زمین و پرندگان و حیوانات هم در انتظار ظهور حضرت هستند؟

بر اساس روایات گوناگون زمین، پرندگان، حیوانات درّنده و ماهیان دریاها هم در انتظار آمدن و ظهور حضرت حجت هستند.

رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرماید:

«همه اهل آسمان و زمین، پرندگان، حیوانات درنده و ماهیان دریا از ظهور حضرت مهدى(عج) شاد و خرسند مى شوند».[5]

آرى زمین هم منتظر ظهور قائم(عج) است تا تمام برکاتش را بیرون بریزد.

أمیر المؤمنین(ع) فرمود:

«زمین بشاشت خود را به سبب عدل ظاهر کند و آسمان باران خود را ببارد و درخت میوه خود را افزون دهد و زمین گیاه خود را برآورد و براى اهل زمین خود را زینت کند و وحوش ایمن باشند تا اینکه در همه اطراف زمین مانند چارپایان چرا کنند. زمین گنج هاى خود را ظاهر کند، پس قایم(عج) به مردم بگوید: بخورید، گوارا باشد شما را به سبب آنچه در ایام گذشته کردید از عملها، پس مسلمانان اهل دین حق اند.».[6]

[1] - صدوق، کمال الدین تمام النعمه ، ج 2، ص 672.

[2] - حر عاملى، اثبات الهداه، قم ، ج 3، ص 549.

[3] - حر عاملى، اثبات الهداه، ج 3، ص 523.

[4] - حسینى، حصینى، الهدایه الکبرى ، 1406 هـ ق، ص 31.

[5] - و. ک، یوسف بن یحیى مقدسى سلمى شافعى، عقد الدرر فى اخبار المنتظر، ص 149 و 84، عالم الفکر، قاهره ; ر ک، جلال الدین سیوطى، در المنثور، بیروت، دار الامر، ج 6، ص

[6] - محمد باقر مجلسى، بحار الانوار، ج 53، ص 85 - 86، ب 29، ح 86.

اسماعیل دانش- مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه

منبع : موعود